Herkesin ismini bir şekilde duyduğu tavla oyunu geçmişten günümüze pek çok kez oynanmış, pek çok yerde, genellikle kahvehanelerde gördüğümüz klasikleşmiş bir oyun olarak gösterilebilir. Tavla sağlayacağı çoklu düşünme yeteneği ve öngörü kabiliyeti ile zeka geliştirici bir oyundur.
Tavla Nedir?
Tavla kelimesi dilimize İtalyancadan geçmiştir. İki zar ile oynanan ve kökeni tahta olan tavla oyununda, oyun tahtası 24 haneden oluşmaktadır. Tavla oyunun amacı, yerleştirdiğin kendine ait olan pulları kendi tarafına geçirmektir. Bununla birlikte rakibinin pullarını, kendi tarafına geçirmesine izin vermemen gerekir. Pulları kendi deneme bonusu tarafına ilk geçiren ve tavla tahtasından ilk toplayabilen oyuncu oyunu kazanır. Oyunu kazanmak için pulları kendi tarafınıza getirmek tek başına yeterli değildir, elinize alabilecek kadar hamle yapmanız da gereklidir.
Tavla Nasıl Oynanır?
Her tavla tahtasında 30 pul bulunur. Bunların on beşi siyah, on beşi de beyaz renklidir. Ayrıca kişi başı 12 olacak şekilde tavla tahtasında 24 hane bulunur. 15 pulunuzu oyun sürecince kendi tarafınıza geçirmeye çalışırsınız ve geçirdikten sonra elinize almanız gerekmektedir. Rakibiniz aynısını yapacağı için onu durdurmak da yine size düşer. Bunun için de ‘kapı’ gibi yöntemler bulunmaktadır. İlk önce elinde pullarını tutan kişi oyunu kazanır. Genellikle 5 skoruna ulaşan oyunu kazanır ancak herhangi bir sınırlama yoktur. Kişiler kendi ortaya koydukları skor sınırı ile de oynayabilirler.
Tavla Kuralları
Her oyunda olduğu gibi tavlada da belli başlı kurallar bulunmaktadır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir;
- Her oyuncu kendi pullarını önündeki hanelerin en sağında biriktirir. Ve daha sonrasında bu pulları toplar. Pulları ilk toplayan siz olursanız oyunu kazanmışsınız demektir. Bu turların en az üçünü kazanırsanız oyunun galibi olursunuz.
- İki oyuncu da ilk önce zar atar, büyük zar atan oyuncu oyuna ilk başlar.
- Oyuna ilk başlayan kişinin belirlenmesinin ardından çift zar kullanılır. Çift zarı atarsınız ve gelen sayıların toplamı kadar, pullarınıza hane ilerletirsiniz. Örneğin 2 ve 5 gelmesi durumunda sayıların toplamı, yani 7 hane olacak şekilde pullarınızı ilerletirsiniz. Dilediğiniz pulu, toplamda 7 hane olması koşulu ile ilerletmekte özgürsünüz.
- Rakibinizin pulları üzerine kendi pulunuzu koymanız durumunda, rakibinizin pulu kapı olur. Rakibinizin daha sonraki turlarda atacağı zar ile pulunu tekrar en sondan kendi tarafına getirmesi gerekir. Eğer pulunuz oyun dışındaysa, onu geri oyuna sokana kadar oyuna dahil olamazsınız ve attığınız zarın bir anlamı olmaz.
- Bir pulu ilerletirken, rakibinizin 2 tane veya daha fazla pulunun olduğu haneye gelemezsiniz. Eğer tek pulu varsa üzerine koyup rakibinizin pulunu kapı yapabilirsiniz.
- Atılan zar çift gelirse, yani 1 ile 1, 2 ile 2, 3 ile 3 olacak şekilde eşli olarak aynı rakam gelmesi durumunda, gelen rakamın 4 katı kadar hamle yapılır. Örneğin 3 ile 3 geldiyse 12 hamle yapacaksınız demektir. Ne kadar yüksek rakam çift gelirse oyunu kazanma şansınız o kadar artar.
Belli başlı kurallar bunlar olmakla beraber kahvehanelerde oynanan tavlalarda değişiklikler yapıldığı da görülmektedir. Veyahutta kadın tavlası gibi terimlerle oyunun farklı oynanma çeşitleri de mevcuttur.
Tavla Terimleri
Tavlada diğer pek çok oyunda göremeyeceğiniz bazı terimler bulunmaktadır. Bunlar, anlamını bilmeyenlere çok farklı olarak gözükür fakat oynamaya başladıkça anlamlarını direkt olarak söyleyebilirsiniz. Bu terimlerden bazıları şunlardır;
Mars ve düz:
Mars yapabilmek için karşı taraf eline hiçbir pul geçiremeden oyunu kazanmış olmanız gerekmektedir. Düz ise, rakibiniz de sizinle birlikte pul topladığı esnada oyunu kazanırsanız gerçekleşir. Genellikle düz 1, mars 2 puan sayılır.
Tavlada belli kombinasyonla atılan zarlara belli başlı isimler ithaf edilmiştir. Bunlar şöyledir;
1-1 Hep yek, yılan gözü
1-3 Seiyek
1-4 Caariyek
1-5 Penciyek
1-6 Şeşiyek
2-2 Dubara
2-3 Şebaidu
2-4 Caaridu
2-5 Pencidu
2-6 Şeşidu
3-3 Dusse
3-4 Caaruse
3-5 Pencuse
3-6 Şeşise
4-4 Dortcar
4-6 Şeşücar
5-5 Dubeş
5-6 Şeşbeş
6-6 Düşeş
Bunlar bir önem arz etmemekle beraber, kahvehanelerde o duyduğumuz terimlerdir. Oynadıkça bunlar da ezberinize girecektir.